Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną a TIK
Niepełnosprawność intelektualna obejmuje deficyty w zakresie funkcjonowania intelektualnego oraz adaptacyjnego. Ujawnia się w obszarach dotyczących rozumienia pojęć, funkcjonowania społecznego oraz w dziedzinach praktycznych. Powstaje we wczesnym okresie życia. Zaklasyfikowanie do niepełnosprawności intelektualnej dotyczy osób mających iloraz inteligencji poniżej około 70 punktów IQ. Młodzi ludzie z niepełnosprawnością intelektualną stanowią bardzo zróżnicowaną zbiorowość.
Uczniowie i uczennice z niepełnosprawnością intelektualną a internet
Osoby z niepełnosprawnościami, przede wszystkim z niepełnosprawnością intelektualną, są narażone na wykluczenie cyfrowe. Choć korzystanie z internetu w tej grupie upowszechnia się, różnice w porównaniu z resztą społeczeństwa nadal są znaczne.
Badania pokazują, że mniej młodych osób z niepełnosprawnością intelektualną używa internetu w porównaniu z ich rówieśniczkami i rówieśnikami bez niepełnosprawności, ale korzystają z niego w podobny sposób.
Nastolatkowie z niepełnosprawnością intelektualną szukają informacji w internecie prawie 6 razy rzadziej niż nastolatkowie bez tej niepełnosprawności.
Zagrożenia i możliwości
Jednym z zagrożeń jest problematyczne korzystanie z internetu. Może mieć charakter kompensacyjny oraz być objawem innych trudności (na przykład dotyczących zdrowia psychicznego) i szkodliwym sposobem radzenia sobie z doświadczeniami offline. Korzystanie z internetu, zwłaszcza z portali społecznościowych, może prowadzić do trudnych, często nieplanowanych sytuacji.
Najbardziej rozpoznanym w przypadku młodych ludzi z niepełnosprawnością intelektualną ryzykiem jest zaangażowanie w bullying tradycyjny i elektroniczny.
Dla osób z niepełnosprawnościami istotną wartością jest posiadanie większej kontroli nad swoją sytuacją, możliwość samostanowienia i uczestnictwa w życiu społecznym. Wspieranie w używaniu technologii cyfrowych może ułatwiać im nabywanie kontroli nad własnym życiem.
Korzystanie z internetu może również przyczyniać się do upodmiotowienia w różnych wymiarach:
- indywiduanym,
- interpersonalnym,
- grupowym,
- obywatelskim.
Rekomendacje
- Doświadczenia w świecie cyfrowym są ściśle powiązane z tradycyjnym funkcjonowaniem.
- Wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów i uczennic z niepełnosprawnością intelektualną, okazywanie im szacunku, są czynnikami chroniącym przed zagrożeniami zarówno offline, jak i online. Zabezpieczają przed poszukiwaniem uwagi i akceptacji społecznej w grupach, które mogą mieć negatywny wpływ. Podobnie jest ze wspieraniem relacji rówieśniczych.
- Jednym z najczęściej identyfikowanych zagrożeń jest cyber przemoc – a osoby z niepełnosprawnością intelektualną, które jej doświadczają, nie zawsze ujawniają sprawców.
